Ιδεες για δασκαλους

Ήθελα από καιρό να φτιάξω μια απλή αλφαβήτα μόνο με τα γραμματάκια στη σειρά, κεφαλαία και πεζά. Το αρχείο μπορεί να αξιοποιηθεί τόσο στις μικρές όσο και στις μεγαλύτερες τάξεις, ως βοηθητικό εργαλείο για ασκήσεις, όπως η τοποθέτηση λέξεων σε αλφαβητική σειρά.

Στο τετράδιο εργασιών της Ιστορίας της Γ Δημοτικού, υπάρχει μία άσκηση για το 4ο μάθημα, που μας βάζει στη διαδικασία να σκεφτούμε τις συμφορές που βασανίζουν τον σημερινό άνθρωπο, να τις αποδώσουμε εικαστικά και να τις τοποθετήσουμε σε ένα κουτί, όπως αυτό της Πανδώρας. Στη συνέχεια, προτείνει τα παιδιά να επιλέξουν από μία ελπιδοφόρα λύση που θα μπορούσε να απαλλάξει τους ανθρώπους από τις συμφορές που βρίσκονται στο κουτί.

Για την εξοικείωση των παιδιών με το ρολόι στις μικρές τάξεις, τοποθετώ ένα ρολόι τοίχου στην αίθουσα με τα βοηθητικά καρτελάκια από το Teaching Therapy περιμετρικά. Στο αρχείο που θα βρείτε εδώ υπάρχει η επιλογή να εκτυπώσουμε τα καρτελάκια για να μετράμε τα λεπτά της ώρας ως το 60, αλλά και για να διαβάζουμε την ώρα πιο εύκολα (7-25, 8-20 κοκ).

Χρησιμοποιήσαμε το τρίγωνο του πολλαπλασιασμού στην τάξη για να κάνουμε μια μικρή επανάληψη στην προπαίδεια και τον πολλαπλασιασμό, αλλά και την αντίστροφη πράξη του, την διαίρεση. Αρχικά, έδινα στα παιδιά δύο μονοψήφιους αριθμούς και τους έγραφαν με μαρκαδόρο πίνακα στα πράσινα τριγωνάκια. Το τρίγωνο είναι πλαστικοποιημένο, οπότε μπορούν να γράφουν και να σβήνουν όσες φορές θέλουν. Τα παιδιά έβρισκαν το γινόμενο και το έγραφαν στο μοβ τριγωνάκι στην κορυφή του μεγάλου τριγώνου. 

"Το ροζ δεν είναι ωραίο χρώμα για ποδοσφαιρική φανέλα", "Ο μπαμπάς δε μπορεί να φορέσει ροζ μπλούζα", "Ο μπαμπάς δεν μπορεί να προσποιηθεί τον πελάτη σαλονιού ομορφιάς σε παιχνίδι ρόλων με τα παιδιά του και αν το κάνει αυτό είναι αστείο", είναι μεταξύ άλλων κάποιες ιδεολογίες που αναπαράγονται μέσα από παιδικές σειρές κινουμένων σχεδίων, που παρακολουθούν πολύ συχνά τα παιδιά της προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας.  

Η κατανόηση του μηχανισμού της προπαίδειας είναι ένας από τους σημαντικότερους μαθησιακούς στόχους της Β' Δημοτικού. Μέσα από τις ασκήσεις του σχολικού βιβλίου τα παιδιά μαθαίνουν ότι μπορούν να βρουν οποιοδήποτε γινόμενο χρησιμοποιώντας τα δάχτυλά τους. Για παράδειγμα, για να υπολογίσουν το γινόμενο 3 x 8, σηκώνουν 3 δαχτυλάκια και ανεβαίνουν προσθέτοντας 8 κάθε φορά. Έτσι, δε χρειάζεται να απομνημονεύουν τα γινόμενα του πίνακα της προπαίδειας. 

H αλατιέρα, το γνωστό παιχνίδι από τα παλιά, έγινε ένα ακόμα παιχνίδι για εξάσκηση στην προπαίδεια. Η Χριστίνα από το Teaching Therapy έχει φτιάξει ένα αρχείο για την προπαίδεια των αριθμών από το 1 ως το 10. Εμείς εκτυπώσαμε τη σελίδα 9 με την προπαίδεια του 8 που μας δυσκόλεψε λιγάκι και διπλώσαμε σύμφωνα με τις οδηγίες που δίνει η Χριστίνα. 

Ο Γιάννης Σταράκης μας έχει παρουσιάσει αρκετά κολπάκια με στίχους και τραγούδια, που βοηθούν να συγκρατούμε χρήσιμες πληροφορίες με πιο ευχάριστο και δημιουργικό τρόπο (Δείτε στο τέλος της ανάρτησης). Ο Γιάννης προτείνει να βάζουμε τα ίδια τα παιδιά στη διαδικασία να σκαρώσουν τα δικά τους στιχάκια ή κολπάκια, που μπορεί να είναι πιο εύστοχα κιόλας. Με αυτόν τον τρόπο, καλλιεργούν τη δημιουργικότητα και τη φαντασία τους. 

     Για να προετοιμαστούμε για τα Χριστούγεννα, διαβάζουμε την ιστορία της Γέννησης του Χριστού, από το υλικό της Δρ. Αναστασίας Σάββα Γεωργιάδου. Θα το βρείτε εδώ με τίτλο η Ιστορία της Γέννησης. Στον ίδιο σύνδεσμο υπάρχει και το αρχείο με τα έθιμα των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων, από το οποίο επιλέγουμε τις δραστηριότητες που μπορούμε να κάνουμε στην τάξη. 

Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία (βλ. στο τέλος του κειμένου), η πλήρης ανάπτυξη της γνωστικής ικανότητας σε δίγλωσσους/ες ομιλητές/τριες, σχετίζεται άμεσα με την διατήρηση και την καλλιέργεια της μητρικής τους γλώσσας, που αποτελεί το βασικό μέσο έκφρασης και σκέψης του ατόμου. Η  σχέση των δύο γλωσσών είναι μια σχέση συγκοινωνούντων δοχείων. Δεν αναπτύσσεται η μία σε βάρος της άλλης. Επομένως, δεν χρειάζεται να υποχωρήσει η πρώτη γλώσσα για να αναπτυχθεί η δεύτερη. Οι έννοιες, οι δομές και οι δεξιότητες που έχουν κατακτηθεί σε μια γλώσσα μπορούν να μεταφερθούν και σε άλλη γλώσσα, όπως συμβαίνει με τη δεξιότητα γραφής και ανάγνωσης (Σκούρτου, 2011, 130. Τσοκαλίδου, 2012, 107).  Επομένως, οι μαθητές/τριες που γνωρίζουν τη μητρική τους καλά, μαθαίνουν πιο γρήγορα την ελληνική, με προϋπόθεση ότι εκτίθενται σε αυτή στο σχολείο και έχουν κίνητρο (Τσοκαλίδου, 2012, 107).

Σε συνέχεια της ανάρτησης με το Μίνι Συντακτικό Δημοτικού-Οι όροι της πρότασης σε zine , ετοιμάσαμε ένα νέο μικρό βιβλιαράκι για τα είδη των προτάσεων. Στο βιβλιαράκι περιλαμβάνεται η θεωρία για τα διαφορετικά είδη των προτάσεων, όπως παρουσιάζεται στο εγχειρίδιο της Γλώσσας της Δ' Δημοτικού και στη Γραμματική της Ε' και Στ' Δημοτικού, παραδείγματα για κάθε περίπτωση, καθώς και σύντομες ασκήσεις εμπέδωσης.

Πριν κάποια χρόνια είχαμε μοιραστεί μαζί σας τα αφισάκια με τη βασική θεωρία για τα μέρη του λόγου, όπως παρουσιάζεται στο εγχειρίδιο της γραμματικής της Ε δημοτικού.  Τις αφίσες αυτές, τις εκτυπώνουμε σε Α4 ή Α3 μέγεθος χαρτιού, τις πλαστικοποιούμε και τις αναρτούμε σταδιακά στην αίθουσα, καθώς γνωρίζουμε ή θυμόμαστε ένα ένα τα μέρη του λόγου. 

Από τότε που ανεβάσαμε τη γραμματική ευρετήριο για την Γ' Δημοτικού, είχαμε υποσχεθεί πως θα φτιάχναμε κάποια στιγμή ξεχωριστό υλικό για το συντακτικό. Σκεφτήκαμε να παρουσιάσουμε τη θεωρία για τους όρους της απλής πρότασης με ένα zine. Είχαμε αξιοποιήσει την ίδια μέθοδο στο βιβλιαράκι για τη γιορτή της μαμάς  και μετά από σχόλιο αναγνώστριας μάθαμε περισσότερα για την ιστορία των zines . 

Σε αυτή την ανάρτηση συγκεντρώσαμε το υλικό που μπορεί να χρειαστεί ο/η εκπαιδευτικός της Α' Δημοτικού. Το υλικό περιλαμβάνει καρτέλες (αλφαβήτα, σημεία στίξης, αριθμοί) για την αίθουσα, τα θρανία των μαθητών, ετικέτες και διαδραστικά σημειώματα για το τετράδιο των παιδιών, βραχιολάκια και βραβεία για την αλφαβήτα, το τετράδιο πρώτης γραφής, τα βιβλία των γραμμάτων, οπτικό βοήθημα για την κατοπτρική γραφή, αριθμογραμμή ως το 100, τα γεωμετρικά σχήματα, τις επιστολές των μαθηματικών για τους γονείς, υλικό για τη διακόσμηση της πόρτας. Πατήστε στις εικόνες για να μεταφερθείτε στο αντίστοιχο υλικό.

Μέσω του παιχνιδιού τα παιδιά μαθαίνουν την προπαίδεια πιο ευχάριστα. Το ντόμινο είναι ένα από τα παιχνίδια που προσφέρονται για ατομική ή ομαδική εξάσκηση στην προπαίδεια. Τα ντόμινο της προπαίδειας για κάθε αριθμό ξεχωριστά, από το 1 έως το 10, θα τα βρείτε εδώ . 

   Το μπρελόκ της προπαίδειας είναι μία από τις δημοφιλέστερες δημοσιεύσεις της σελίδας Ιδέες για δασκάλους, από το ξεκίνημά της έως και σήμερα. Έξι χρόνια από τότε, ετοιμάσαμε ένα νέο μίνι μπρελόκ. Η προπαίδεια των αριθμών 1 έως 12 είναι συγκεντρωμένη σε μία μόνο σελίδα, έτσι είναι πιο εύκολο να εκτυπώσουμε, να πλαστικοποιήσουμε και να κόψουμε τις καρτέλες, ειδικά όταν θέλουμε να φτιάξουμε μπρελόκ για όλα τα παιδιά της τάξης. 

     Το 2013, δημοσιεύσαμε την εξαιρετική δραστηριότητα που πραγματοποίησε ο κ. Γιάννης Σταράκης , με τους μαθητές και τις μαθήτριές του, για να γνωρίσουν τους κόλπους και τα ακρωτήρια της Ελλάδας, στο πλαίσιο του μαθήματος της Γεωγραφίας στην Ε' δημοτικού. Η συνάδελφος Βαρβάρα Ντινοπούλου και οι μαθητές και μαθήτριες του Ε2 (2018-2019) του 5ου Δ.Σ. Γαλατσίου , εφάρμοσαν την ιδέα του κ. Σταράκη και δουλεύοντας ομαδικά, συνδιαμόρφωσαν ένα παραμύθι, που θα μας βοηθήσει να γνωρίσουμε την ονομασία και την τοποθεσία των βουνών της Ελλάδας. Ευχαριστούμε πολύ που μοιράζεστε μαζί μας την έμπνευση και τη δουλειά σας!

[ Η ανάρτηση θα ενημερώνεται κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς]   Όπως και στην Πρώτη τάξη (βλ. Διαδραστικό τετράδιο: Η γραμματική της Α ), έτσι και στη Δευτέρα μελετάμε τη γραμματική μέσα από το διαδραστικό τετράδιο. Οι γραμματικοί κανόνες αποτυπώνονται με απλά λόγια, παραδείγματα και εικόνες, σε διαφορετικού χρώματος χαρτάκια. Αυτά τα χαρτάκια τα κολλάμε στο τετράδιο γλώσσας. Κάτω ή δίπλα από αυτά, κάνουμε σύντομες ασκήσεις εμπέδωσης του κανόνα που μελετάμε.  Στην πορεία, θα ενημερώνουμε το αρχείο, με σκοπό να το έχουμε ολοκληρώσει ως το τέλος της σχολικής χρονιάς.

    Τον Οκτώβρη του 2013, γράψαμε πρώτη φορά για το τετράδιο γραπτής έκφρασης . Από τότε, μέχρι και σήμερα, λαμβάνουμε διαρκώς μηνύματα από συναδέλφους που θα ήθελαν να τους στείλουμε τα αρχεία με τις συμβουλές αυτοδιόρθωσης και τις συνδετικές λέξεις και φράσεις, που κολλάμε συνήθως στο τετράδιο των μαθητών μας. Τα έχουμε ήδη στείλει με προσωπικά μηνύματα στους περισσότερους. Έφτασε, όμως, η στιγμή να τα ανεβάσουμε στη σελίδα, για να είναι πιο εύκολο για όλους να τα βρουν και να τα χρησιμοποιήσουν στο μάθημά τους. 

   Σχεδόν έξι χρόνια πέρασαν από τότε που μοιραστήκαμε μαζί σας την ιδέα της συναδέλφου Δέσποινας Κιριμκίρογλου, για ένα διαφορετικό και πολύχρωμο χρονολόγιο με τα σημαντικότερα γεγονότα της  Ιστορίας της Ε' Δημοτικού.   Ακολούθησε γρήγορα και το αντίστοιχο χρονολόγιο για την Δ' Δημοτικού  και έκτοτε πάρα πολλοί συνάδελφοι μας έχουν ζητήσει να φτιάξουμε ένα και για την Στ΄. Επειδή δουλεύαμε τελευταία μόνο με μικρότερες τάξεις, δεν είχαμε την ευκαιρία και τον χρόνο να το ετοιμάσουμε.