Διαδραστικό τετράδιο: Η γραμματική της Α

[Η ανάρτηση θα ενημερώνεται ως το τέλος της σχολικής χρονιάς, οπότε θα έχει ολοκληρωθεί και το υλικό.]

  Ξεκινήσαμε, πριν λίγα χρόνια, με τη γραμματική της Γ' και Δ' τάξης. Συγκεντρώσαμε θεωρία και παραδείγματα σε δυο βιβλιαράκια-ευρετήρια. Στην Ε' και Στ' τάξη δίνεται το σχολικό εγχειρίδιο και γι' αυτό δεν φτιάξαμε ξεχωριστό υλικό. Για την Α' και Β', όμως, θέλαμε να ετοιμάσουμε κάτι διαφορετικό. Στις πρώτες τάξεις, τα παιδιά έρχονται για πρώτη φορά σε επαφή με τη γραμματική. Θέλαμε, λοιπόν, αυτή η πρώτη "συνάντηση" να είναι όσο γίνεται πιο ευχάριστη για τους μικρούς μαθητές. Έτσι, αποφασίσαμε, όπως γράψαμε σε προηγούμενη ανάρτηση, να μετατρέψουμε το τετράδιο της Γλώσσας της Α (σε πρώτη φάση και θα ακολουθήσει και της Β) σε ένα διαδραστικό τετράδιο γραμματικής, με χρώμα, εικόνες και απλά παραδείγματα που θα διευκολύνουν την μάθηση των πρώτων γραμματικών κανόνων από τα παιδιά. 

  Οι κανόνες παρουσιάζονται σύντομα και απλά σε διαφορετικού χρώματος χαρτάκια. Αυτό γίνεται για να μπορούμε έυκολα να ανατρέξουμε σε κάποιον βάσει χρώματος. Για παράδειγμα, στα σημεία στίξης, που τα συναντάμε αρκετές φορές, γυρίζουμε να δούμε και να θυμηθούμε κάποιο, απλά ψάχνοντας τα πορτοκαλί χαρτάκια. Τα παιδιά συμπληρώνουν από κάτω τα παραδείγματα. Επιλέγουμε λέξεις, φράσεις ή προτάσεις, από αυτές που έχουμε επεξεργαστεί στο βιβλίο της Γλώσσας και τους είναι οικείες. 

   Ενδεικτικά, θα σημειώσουμε τα παραδείγματα που έχουν γράψει τα παιδιά σε κάθε περίπτωση. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτά ή να βρείτε άλλα που πιστεύετε ότι ταιριάζουν καλύτερα.

[Σημεία στίξης] 

Τελεία: Πετάνε όλα. 

Ερωτηματικό: Τι έχει το παπί; 

Θαυμαστικό: Ένας αχινός!

Παύλα: -Πετάνε;

             -Πετάνε.

Κόμμα: Μαμά, έλα.

Αποσιωπητικά: Σσς...

[Πρόταση]

Αν τελειώνει σε τελεία: Πάμε σπίτι.

Αν τελειώνει σε ερωτηματικό: Τι να είναι;

Αν τελειώνει σε θαυμαστικό: Α! Έχει μια κότα!

  Στα άρθρα δεν γράψαμε κάτι, γιατί είχαμε κολλήσει έτοιμα παραδείγματα με εικόνες. Κάναμε, όμως, μια μικρή ασκησούλα ακριβώς από κάτω. Γράψαμε στον πίνακα έξι λέξεις και τα παιδιά τις αντέγραψαν στο τετράδιό τους. Έπειτα, έπρεπε να τις διαβάσουν, να επιλέξουν ποιο από τα τρία άρθρα συνοδεύει την καθεμία και να το γράψουν από μπροστά. (Είχαμε φροντίσει να ξεκινήσουμε στη μέση της σειράς για να έχουμε χώρο για το άρθρο.)

Ο πρώτος μας ορθογραφικός κανόνας είχε και ετοιμα παραδείγματα με εικόνες (δε φαίνεται στην φωτογραφία, θα το δείτε στο αρχείο), αλλά και δικά μας.

ο -ης: ο μαθητής, ο πελάτης, ο κομήτης

η -η: η θήκη, η παράσταση, η χρυσή

το -ι: το σπαθί, το νησί, το κρασί

[Από το ένα στα πολλά]

Έτοιμο παράδειγμα: το καλάθι-τα καλάθια
Από κάτω λύνουμε την άσκηση στην οποία δίνονται λέξεις σε -ι και θα πρέπει τα παιδιά να μεταφέρουν στον πληθυντικό αριθμό.

[κατάληξη -ια]
Δίνουμε τις παρεούλες με τα σύμφωνα που έχουμε μάθει μέχρι τώρα, μαζί με την κατάληξη -ια. Τις διαβάζουμε και βρίσκουμε λέξεις που τις περιέχουν. Γράφουμε τις λέξεις στα κουτάκια.

 

[Εγώ -ω, το -ο]

Για να θυμόμαστε πότε βάζουμε ωμέγα και πότε όμικρον στις καταλήξεις, δώσαμε σχήμα στον κανόνα που λέει ότι: "'Ο,τι κάνω εγώ πάντα παίρνει ωμέγα" και στον κανόνα που λέει ότι: "Τα ουδέτερα ουσιαστικά σε /ο/ γράφονται με όμικρον". Τον πρώτο τον βάλαμε σε δυο καρδιές και γράψαμε από κάτω: "Εγώ αγαπώ" και τον δέυτερο τον βάλαμε σε δύο μήλα και γράψαμε από κάτω: "Το μήλο". Συμπληρώσαμε μερικά ακόμα παραδείγματα που μας έδωσαν τα παιδιά εκείνη τη στιγμή. 

[Τι κάνω (εγώ); Τι κάνει (αυτός);]
Για την κατάληξη των ρημάτων της ενεργητικής φωνής, στο α' και γ' πρόσωπο ενικού αριθμού, γράψαμε τα παραδείγματα: τρέχω, γράφω, πίνω και τρέχει, γράφει, πίνει αντίστοιχα.

[είμαι, είσαι, είναι]
Οι προσωπικές αντωνυμίες δίνονται μέσω των σκίτσων. Πίσω από τα χαρτάκια με τις λέξεις "είμαι", "είσαι", "είναι" γράφουμε αντίστοιχα: "Είμαι παιδί.", "Είσαι δασκάλα." ή "Είσαι δάσκαλος." (απευθύνοντας το λόγο σε εμάς στο β' ενικό πρόσωπο) και "Η μαμά είναι όμορφη."

Το αρχείο με το διαδραστικό τετράδιο γλώσσας για την Α δημοτικού θα το βρείτε εδώ.