Ιδεες για δασκαλους

  Oι φιγουρίτσες για τα σημεία στίξης, που είχαμε χρησιμοποιήσει στις αφίσες για την τάξη , έχουν σχεδιαστεί, έτσι ώστε να δείχνουν, όσο γίνεται, με την κίνηση και έκφρασή τους , πώς λειτουργεί, στην πρόταση , το κάθε σημείο στίξης. Η τελεία μας σταματά, το ερωτηματικό αναρρωτιέται, το κόμμα σταματά να πάρει μια ανάσα, το θαυμαστικό είναι ενθουσιασμένο, η άνω και κάτω τελεία μας παρουσιάζει κάτι, τα αποσιωπητικά μας κλείνουν το μάτι και μας κάνουν νεύμα να μη μιλήσουμε άλλο, κ.ο.κ.

  Πριν κάποια χρόνια, η Χριστίνα, από το Teaching Therapy σχεδίασε και μας πρόσφερε δύο εξαιρετικά και πολύ χρήσιμα εργαλεία για τη διδασκαλία στην Α' δημοτικού. Αυτά ήταν η καρτέλα με τους αριθμούς ως το δέκα και η  καρτέλα με την αλφαβήτα για το θρανίο. Η αλφαβήτα της Χριστίνας είναι, πλέον, το πρώτο πράγμα που φροντίζουμε να βάζουμε, σε κάθε θρανίο, από την αρχή κιόλας της σχολικής χρονιάς! 

  Αφού ολοκληρώσαμε το Α' τεύχος του βιβλίου της Γλώσσας, στο οποίο γνωρίσαμε όλα τα γράμματα του ελληνικού αλφάβητου, μπήκαμε στο Β' τεύχος όπου θα συναντήσουμε και θα μάθουμε τα δίψηφα φωνήεντα και σύμφωνα καθώς και τους συνδυασμούς φωνηέντων. Συνεχίζουμε, όπως, και με την αλφαβήτα, να δίνουμε ένα βραχιολάκι σε κάθε παιδί με το μάθημα της ημέρας.

   Σε συνέχεια της ανάρτησης με τις ετικέτες για το τετράδιο της αντιγραφής με την αλφαβήτα , ετοιμάσαμε κάτι αντίστοιχο για το β' τεύχος του βιβλίου της Γλώσσας, με τα δίψηφα φωνήεντα και σύμφωνα, καθώς και με τους συνδυασμούς φωνηέντων αυ και ευ. Έτσι, ολοκληρώνεται το υλικό που χρειαζόμαστε για το κλασικό τετράδιο αντιγραφής της Α΄ δημοτικού για όλη τη χρονιά.

  Μετά από αρκετούς μήνες και αφού δουλέψαμε πάρα πολύ, καταφέραμε επιτέλους να μάθουμε και τα εικοσιτέσσερα γράμματα της αλφαβήτας! Πλέον μπορούμε και τα γράφουμε όλα (μεγάλα και μικρά), τα διαβάζουμε, τα ξεχωρίζουμε μεταξύ τους, τα ονομάζουμε, φτιάχνουμε με αυτά παρεούλες γραμμάτων, λέξεις και απλές φράσεις ή προτάσεις. 

[Η ανάρτηση θα ενημερώνεται ως το τέλος της σχολικής χρονιάς, οπότε θα έχει ολοκληρωθεί και το υλικό.]   Ξεκινήσαμε, πριν λίγα χρόνια, με τη γραμματική της Γ ' και Δ ' τάξης. Συγκεντρώσαμε θεωρία και παραδείγματα σε δυο βιβλιαράκια-ευρετήρια. Στην Ε' και Στ' τάξη δίνεται το σχολικό εγχειρίδιο και γι' αυτό δεν φτιάξαμε ξεχωριστό υλικό. Για την Α' και Β', όμως, θέλαμε να ετοιμάσουμε κάτι διαφορετικό. Στις πρώτες τάξεις, τα παιδιά έρχονται για πρώτη φορά σε επαφή με τη γραμματική. Θέλαμε, λοιπόν, αυτή η πρώτη "συνάντηση" να είναι όσο γίνεται πιο ευχάριστη για τους μικρούς μαθητές. Έτσι, αποφασίσαμε, όπως γράψαμε σε προηγούμενη ανάρτηση , να μετατρέψουμε το τετράδιο της Γλώσσας της Α (σε πρώτη φάση και θα ακολουθήσει και της Β ) σε ένα διαδραστικό τετράδιο γραμματικής, με χρώμα, εικόνες και απλά παραδείγματα που θα διευκολύνουν την μάθηση των πρώτων γραμματικών κανόνων από τα παιδιά. 

   Ένα ακόμη βοήθημα για τα παιδιά της Α' δημοτικού μας προσφέρει, μέσω της σελίδας Teaching Therapy , η Χριστίνα Κανάρια. Απευθύνεται στα παιδιά που γράφουν γράμματα ή αριθμούς αντεστραμμένα, που στρεφονται δηλαδή προς την αντίθετη κατεύθυνση (καθρεφτική ή κατοπτρική γραφή). Πολύ συνηθισμένο παράδειγμα είναι να γράφουν το "ε" σαν "3" ή το αντίθετο. 

  Πολλοί συνάδελφοι επιλέγουν τετράδια πρώτης γραφής του εμπορίου, για την Α΄τάξη. Ειδικά σε περιπτώσεις πολυάριθμων τμημάτων, όπου το να ετοιμάζεις, σχεδόν καθημερινά, την αντιγραφή για κάθε μαθητή, είναι πολύ κουραστικό, το τετράδιο πρώτης γραφής, είναι μια πολύ πρακτική λύση. Αν, όμως, εσείς είστε από τους δασκάλους που δουλεύουν με το κλασικό τετράδιο (είτε αυτό είναι απλό ριγέ, μισό-μισό, είτε διχάρακο ή τετραχάρακο), μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις ετικέτες που φτιάξαμε με τα γράμματα της αλφαβήτας, κολλώντας τες στο πάνω μέρος κάθε σελίδας του τετραδίου.

  Έχοντας δει ήδη πολλούς συναδέλφους να το εφαρμόζουν και αφού διαβάσαμε τη σχετική ανάρτηση της Ξένης στις Ιστορίες μιας τάξης , είπαμε να το δοκιμάσουμε κι εμείς! Θα μετατρέψουμε το τετράδιο της Γλώσσας σε ένα πολύχρωμο, διαδραστικό τετράδιο! Εκεί θα συγκεντρώσουμε οργανωμένα και τακτοποιημένα, όσα γραμματικά φαινόμενα συναντήσουμε μέσα στη χρονιά. Με αυτόν τον τρόπο, γίνεται πιο ευχάριστη για τα παιδιά η διαδικασία της μάθησης αλλά και ευκολότερη η αναζήτηση κάποιας πληροφορίας που θέλουμε να ξαναδιαβάσουμε και να θυμηθούμε.

  Τα βασικά γεωμετρικά σχήματα, μας συστήνονται με τα ονοματάκια τους και μας χαμογελούν από τους τοίχους της τάξης μας! Απλό κι εύχρηστο εποπτικό υλικό για τη γωνιά των μαθηματικών σε μικρές τάξεις και γιατί όχι και στις μεγαλύτερες... Φτιάξτε τα κι εσείς πολύ εύκολα και κυρίως πολύ, πολύ οικονομικά, εκτυπώνοντας το ασπρόμαυρο αρχείο σε χρωματιστά χαρτιά. 

 Αφού ολοκληρώσαμε με τα πρωτάκια μας την εισαγωγική ενότητα "Πού είναι ο Άρης;" στη Γλώσσα, μπήκαμε στην αναλυτική και ενσυνείδητη επεξεργασία των γραμμάτων. Κάθε φορά που θα γνωρίζουμε ένα νέο γράμμα, θα παίρνουμε το βραχιολάκι με το γράμμα της ημέρας, μεγάλο και μικρό, δύο ή τρεις λεξούλες αναφοράς και τις αντίστοιχες εικόνες.

Η τοιχογραφία στην τάξη μας-Σχ. έτος 2017-2018    Πριν μερικά χρόνια είχα κάνει μία ανάρτηση με ιδέες για καλλιτεχνικές δημιουργίες, με αφορμή την Ιστορία της Γ' τάξης. Μεταξύ των δραστηριοτήτων που είχαμε κάνει εκείνη τη σχολική χρονιά, ήταν και ένα κολάζ γιγαντοαφίσα, με έμπνευση από την τοιχογραφία της άνοιξης. Πρόκειται για την τοιχογραφία, που βρέθηκε στον προϊστορικό οικισμό του Aκρωτηρίου της Θήρας, η οποία απεικονίζει το βραχώδες τοπίο της Σαντορίνης πριν την ηφαιστειακή έκρηξη και υμνεί τον ερχομό της άνοιξης. Σήμερα βρίσκεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

   Όπως είχαμε υποσχεθεί, μετά τη Γραμματική ευρετήριο για την Γ' Δημοτικού , σας παρουσιάζουμε τη Γραμματική ευρετήριο για την Δ' Δημοτικού! Είναι βασισμένη στη θεωρία όπως αυτή δίνεται στο σχολικό εγχειρίδιο της Γλώσσας ανά κεφάλαιο, αλλά και στον συγκεντρωτικό πίνακα γραμματικής στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου.

    Αν πρόκειται να αναλάβετε την Α' Δημοτικού για πρώτη φορά ή θέλετε να ανανεώσετε το αρχείο σας, θα βρείτε πολύ, χρήσιμο και πλούσιο υλικό στη σελίδα της Χριστίνας Κανάρια, Teaching Therapy . Σε παλιότερες αναρτήσεις σας είχαμε παρουσιάσει τις αφίσες με την αλφαβήτα , τους αριθμούς , τα σημεία στίξης καθώς και τα εξώφυλλα για τα βιβλία των γραμμάτων . Αυτή τη φορά, σας προτείνουμε δύο εξαιρετικά εργαλεία για την Πρώτη τάξη: Τις καρτέλες για το θρανίο με την αλφαβήτα και τους αριθμούς!

      Στο βιβλίο του δασκάλου για το μάθημα της Γλώσσας της Α' Δημοτικού, στη σελίδα 22, ανάμεσα σε άλλες γλωσσικές δραστηριότητες για την εμπέδωση του φθόγγου-γράμματος, προτείνεται η ομαδική συγγραφή του βιβλίου του γράμματος. Κάθε παιδί, δηλαδή, εικονογραφεί μία από τις λέξεις που συγκεντρώνονται σε κατάλογο κατά την επεξεργασία της κεντρικής εικόνας και στο τέλος όλες οι σελίδες δένονται σε βιβλίο, το οποίο παραμένει στην τάξη ως συμπληρωματικό αναγνωστικό υλικό.

  Η πρώτη μας γραμματική είναι επιτέλους γεγονός! Ξεκινήσαμε με τη γραμματική της τρίτης τάξης, για την οποία δεν υπάρχει αντίστοιχο εγχειρίδιο, παρά μόνο κάποιες σελίδες στο πίσω μέρος κάθε τεύχους της Γλώσσας , όπου έχουν συγκεντρωθεί τα γραμματικά φαινόμενα που συναντάμε στα κεφάλαια του τεύχους. Αυτά όπως ήταν γραμμένα εκεί, χωρίς επιπλέον πληροφορίες που απευθύνονται σε μαθητές μεγαλύτερων τάξεων, τα κατηγοριοποιήσαμε, τους προσθέσαμε τη θεωρία που βρίσκεται στα τετράδια εργασιών καθώς και κάποια παραδείγματα όπου χρειαζόταν. Δε συμπεριλάβαμε ό,τι αφορούσε το συντακτικό τη γλώσσας, γιατί θα ετοιμάσουμε κάτι ξεχωριστό γι' αυτό.

  Πριν λίγο καιρό σας παρουσιάσαμε τις Teaching Therapy καρτέλες με την αλφαβήτα και τους αριθμούς από το 0 έως το 10. Στο ίδιο μοτίβο έχουμε φτιάξει και τις αφίσες με τα σημεία στίξης. Όπως και στους αριθμούς, έτσι κι εδώ, έχουμε σχεδιάσει τα σημεία στίξης σαν φιγουρίτσες με κίνηση και έκφραση, που προσπαθήσαμε να έχει σχέση με το ρόλο και τη λειτουργία του καθενός. Για παράδειγμα, το κόμμα, σταματά για να πάρει μια ανάσα και να συνεχίσει, το ερωτηματικό αναρρωτιέται, η άνω και κάτω τελεία μας παρουσιάζει κάτι κλπ.

  Και για τη φετινή χρονιά, έχουμε τη χαρά να φιλοξενούμε στη σελίδα μας, πρωτότυπες ιδέες που έχει εμπνευστεί και εφαρμόζει εδώ και χρόνια στη διδασκαλία του, ο συνάδελφος Γιάννης Σταράκης. Αυτή τη φορά, μοιράζεται μαζί μας και με όλους μια τεχνική για να μάθουν τα παιδιά της Δ' και Ε' τάξης τους νομούς της Ελλάδας, καθώς και τη θέση τους στο αντίστοιχο γεωγραφικό διαμέρισμα, μέσα από μαντινάδες και άλλα ποιηματάκια.

  Τα δουλεύαμε εδώ και αρκετό καιρό και επιτέλους είναι έτοιμα να σας τα παρουσιάσουμε! Πρόκειται για τα αφισάκια με τα μέρη του λόγου για ανάρτηση στην τάξη. Η βασική θεωρία για κάθε μέρος του λόγου καθώς και τα παραδείγματα που τη συνοδεύουν, είναι αυτά που βρήκαμε στο σχολικό εγχειρίδιο της γραμματικής για την Ε και Στ τάξη. 

  Όσοι από εσάς παρακολουθείτε τη σελίδα Teaching Therapy της Χριστίνας Κανάρια, θα έχετε ήδη, από την περσινή σχολική χρονιά, εντοπίσει ανάμεσα στα αρχεία του εκπαιδευτικού υλικού, τις πολύχρωμες αφίσες με τους αριθμούς 0-10 και την αλφαβήτα για την Α΄Δημοτικού.